ISRO करणार ऐतिहासिक प्रक्षेपण! देशाला मिळणार नवीन रॉकेट अन् सॅटेलाईट देणार आपत्तींची माहिती

SRO 16 ऑगस्ट 2024 रोजी सकाळी 9:17 वाजता श्रीहरिकोटाच्या सतीश धवन स्पेस सेंटरमधून SSLV-D3 रॉकेटचे प्रक्षेपण करणार आहे. या रॉकेटद्वारे देशाचे नवीन अर्थ ऑब्जर्वेशन सॅटेलाईट EOS-8 प्रक्षेपित केले जाणार आहे.

याशिवाय एक छोटं सॅटेलाईट SR-0 DEMOSAT देखील सोडण्यात येणार आहे. हे सॅटेलाईट्स पृथ्वीपासून 475 किलोमीटर उंचीच्या कक्षेत फिरणार आहेत.

SSLV-D3 रॉकेट: काय आहे विशेष?

SSLV म्हणजे स्मॉल सॅटेलाईट लॉन्च व्हेइकल आणि D3 म्हणजे तिसरी डिमॉन्स्ट्रेशन फ्लाइट. हे रॉकेट मिनी, मायक्रो आणि नॅनो सॅटेलाईट्सच्या लॉन्चिंगसाठी वापरण्यात येईल. ही लॉन्चिंग यशस्वी झाली तर ISRO हे रॉकेट देशाचे तिसरे सर्वात उल्लेखनीय रॉकेट घोषित करेल.

प्रक्षेपणाची तांत्रिक वैशिष्ट्ये

SSLV रॉकेटची उंची 34 मीटर आहे आणि व्यास 2 मीटर आहे. SSLV चे वजन 120 टन आहे. हे रॉकेट 10 ते 500 किलो वजनाचे पेलोड 500 किलोमीटर पर्यंत नेऊ शकते. SSLV फक्त 72 तासांत तयार होते आणि श्रीहरिकोटाच्या सतीश धवन स्पेस सेंटरच्या लॉन्च पॅड एकवरून लॉन्च केले जाते.

EOS-8 सॅटेलाईट: आपत्तींचा अलर्ट

EOS-8 सॅटेलाईट पर्यावरण मॉनिटरिंग, आपत्ती व्यवस्थापन आणि तांत्रिक डेमॉन्स्ट्रेशनसाठी उपयुक्त आहे. 175.5 किलो वजनाचे हे सॅटेलाईट तीन अत्याधुनिक पेलोड्ससह सज्ज आहे. इलेक्ट्रो ऑप्टिकल इंफ्रारेड पेलोड (EOIR), ग्लोबल नेव्हिगेशन सॅटेलाईट सिस्टम रिफ्लेक्टोमेट्री पेलोड (GNSS-R), आणि सिक यूवी डोजीमीटर (SiC UV Dosimeter). EOIR मुळे दिवसा-रात्री मिड आणि लॉन्ग वेव्ह इंफ्रारेड चित्रे घेता येतील.

नैसर्गिक आपत्तींची माहिती

या चित्रांद्वारे जंगलातील आग, ज्वालामुखीय गतिविधी यांसारख्या आपत्तींची माहिती मिळेल. GNSS-R च्या माध्यमातून समुद्री पृष्ठभागावरील वाऱ्याचे विश्लेषण, मातीतील ओलावा आणि पूर यांची माहिती मिळेल. SiC UV डोजीमीटरद्वारे अल्ट्रावायलेट रेडिएशनची तपासणी होईल, ज्याचा उपयोग गगनयान मिशनमध्ये होईल.

कम्युनिकेशन आणि पोजिशनिंगमध्ये मदत

EOS-8 सॅटेलाईट 475 किलोमीटर उंचीच्या कक्षेत फिरणार आहे आणि तिथून अनेक तांत्रिक मदतीसह कम्युनिकेशन, बेसबँड, स्टोरेज आणि पोजिशनिंग (CBSP) पॅकेजचा वापर करेल. यात 400 जीबी डेटा स्टोरेजची क्षमता आहे.

मिशनचा देशाला फायदा

या मिशनचे आयुष्य एक वर्ष आहे. SSLV-D3 च्या लॉन्चिंगनंतर SSLVला पूर्णतः ऑपरेशनल रॉकेटचा दर्जा मिळेल. याआधी SSLV-D1 7 ऑगस्ट 2022 रोजी आणि SSLV-D2 10 फेब्रुवारी 2023 रोजी लॉन्च करण्यात आले होते.

PSLV पेक्षा स्वस्त आणि प्रभावी

अंतरराष्ट्रीय स्तरावर छोटे सॅटेलाईट्स मोठ्या प्रमाणात लॉन्च होत आहेत. यासाठी ISRO ने SSLV रॉकेट विकसित केले. एक SSLV रॉकेटच्या लॉन्चिंगसाठी 30 कोटी रुपयांचा खर्च येतो, तर PSLV च्या लॉन्चिंगसाठी 130 ते 200 कोटी रुपये लागतात.